Phun Jamâk /Cây cỏ Xước)

 Phun Jamâk /Cây cỏ Xước)

Jamâk là tên tiếng Cham để chỉ cho loại cây cỏ Xước, hay còn gọi là Nam Ngưu Tất hay Thổ Ngưu Tất trong Đông Y.

Cây có tên khoa học là Achyranthes aspera L. thuộc họ Dền. Dạng cây thảo, mọc hoang nhiều ở Việt Nam. Cây ra hoa và phát tán hạt vào mùa hè-thu.

Là loại cây được nhắc đến trong Atharva Veda với tên Adhashalya, Durgraha, Apamarga (tiếng Sanskrit).

Được xem là cây “xua đuổi tà mà, các loại pháp thuật xấu gây hại và tác dụng ngược lại đối với người dùng pháp thuật xấu ấy”. Cây có mối liên hệ linh thiêng với sao Thuỷ (Mercury).

Cây có các công dụng dược tính dễ sử dụng: Cây có vị đắng, có tính mát.

- Ngọn và lá non có thể dùng nấu canh như các loại rau Dền.

- Rễ và thân: Được ưa dùng trong điều trị hen suyễn, lọc máu, lợi tiểu, viêm phế quản, cảm lạnh, ho, đau bụng, viêm màng tai, quai bị…ổn định kinh nguyệt.

- Lá nhai/giã nhuyễn đắp lên các vết cắn do côn trùng, bọ cạp, rắn, chó cắn, mụn nhọt.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc sinh đẻ.