Từ [T'nun], [T'nưng]/[T'dung] cho đến [Tà Nung]/[Tà Đùng]

Từ [T'nun], [T'nưng]/[T'dung] cho đến [Tà Nung]/[Tà Đùng]

***

[Tà Nung] là một địa danh cổ trên đất Lâm Đồng nay, nơi vốn là vùng đất cư trú lâu đời của nhóm Srê (K'Ho), cách thành phố Đà Lạt quãng 17km về phía Tây Nam.

[Tà Đùng] là địa danh trên đất DakNong ngày nay, là địa danh cổ của nhóm người Mạ, Stiêng xứ Đồng Nai thượng.

Trong nhóm ngôn ngữ K'Ho, [bon T'nun], [T'nưng] đọc là: bon Tơ-Nun[g] , mà người Pháp khi đến vùng đất này đã kí âm bằng [Teurnoun] có nghĩa là mặt hồ (hình cái giếng), tức vùng đất được hình thành có mặt bằng như hình cái hồ/giếng treo cao. Và khi ta xét về địa hình Tà Nung (xem hình) rõ là địa hình Tà Nung như một lòng chảo trũng, bao bọc xung quanh bằng những dãy núi, như tạo thành một cái hồ/giếng tự nhiên trên cao nguyên.

hay như [bon T'dung] trong nhóm ngôn ngữ Mạ, Stieng có nghĩa là hồ nước (tự nhiên), địa danh [T'dung] tức Tà Đùng này gắn liền với hồ Tà Đùng có cảnh sắc đẹp mê hồn được ví như Hạ Long trên cạn, địa danh này còn được nhắc trong tích của người Mạ, khi mà cả [T'dung] ngập chìm trong biển nước, người Mạ đã đi mời các vị thần của mình dời núi về bảo vệ xung quanh bon (buôn) của mình.

Ta có thể tìm một đồng dạng khác cả về từ ngữ và lối đặt tên bôn làng dựa trên cấu trúc hình dạng địa hình trong nhóm ngôn ngữ của người Cham, đó là [Tabeng] /ta-bʌŋ/ đọc như Ta Bầng trong tiếng Việt.