Bingu Coh pak (Hoa bốn cánh) hay Hoa Champa

Bingu Coh pak (Hoa bốn cánh) hay Hoa Champa
***

Đã có nhiều bài viết, nhiều tác giả đã thử đi tìm loài hoa được mệnh danh là hoa Champa, được ví như một “quốc hoa” của Champa.

Hiện nay đang lưu hành hai dòng giả thuyết về việc định danh giống loài “hoa” có trong tự nhiên cho hoa Champa này đó là: Champaka (Ngọc Lan) và Hoa Sứ (hoa Đại).

*** Hoa Champa mang tính biểu tượng, và được truyền thuyết hoá tính biểu tượng triết học-tư tượng được xây dựng trên nền tảng mang tính cốt lõi Champa.

*** Nền tảng cốt lõi về tư tưởng-triết học Champa đã được mô phỏng và lưu truyền trong dân gian Cham (Champa) “đơn giản” hoá để trở thành CHÌA KHOÁ mở lối tư tưởng với tên gọi Bingu Coh Pak (hoa 4 cánh).

*** Symbol hoá biểu tượng hay đơn giản hoá tư tưởng thành một kí hiệu (Symbol) là “thói quen” thường thấy để thể hiện ngầm ý được chứa đựng bên trong và “có thể” đã phải trải qua những tính toán hoàn chỉnh và đẹp nhất. Ở đây là biểu tượng Coh-pak (4 cánh) và phái sinh Coh-pak này trên một chu kì kế tiếp để thành 8-12. Tức từ 4-8-12...theo mỗi chu kì liền kề của nó hay, thành từng lớp đài hoa tương ứng.

*** Vì là biểu tượng cốt lõi tư tưởng-triết học, nên tính phủ rộng của nó rộng khắp mọi ngóc ngách xã hội để thể hiện tư tưởng đặc trưng ấy. Từ đền tháp, văn tự, điêu khắc, thổ cẩm,...

*** Việc đi tìm định danh Hoa Champa có phải là hoa Champaka (Ngọc Lan),Hoa Sứ, hoa Mai hay một giống loài nào đó có trong tự nhiên hay không thì rõ ràng phải thể hiện hay mô tả được nền tảng cốt lõi tư tưởng-triết học Champa. Và cũng là một thú vị cho những ai đi tìm.

*** “Hoa Champa” là một cốt lõi duy nhất, giống loài hoa thì “có thể” hay phải là “đặc trưng/đặc biệt” và cũng có thể “thay đổi” phù hợp tuỳ giai đoạn hay vùng bản xứ có trong tự nhiên.

Biểu tượng hoa 4 cánh trên điêu khắc đền tháp Champa

Kí hiệu hình hoa 4 cánh xuất hiện nhiều trong văn tự cổ.

Biểu tượng hình hoa 4 cánh được cách điệu thành mũ đội của đội quân Champa được điêu khắc trên trên bức tường Prathom (Angkor)

Biểu tượng hình hoa 4 cánh được kết thành tràng hoa trên điêu khắc mão đội của bộ Mukhalinga trong đền tháp Poklong Garai

Biểu tượng hình hoa 4 cánh có trong đền tháp Po Rome

Biểu tượng hình hoa 4 cánh trên bộ Kosa

Biểu tượng hình hoa 4 cánh trong dệt thổ Cẩm (Bingu Suphi/ hoa mai 4 cánh)