[Pa-auk] hay [Ma-O] đến Sông [MaO]

[Tanang] đến...
[Pa-auk] hay [Ma-O] đến Sông [MaO]

Liên quan tiếp đến dãy Tanang (Tà Năng) phía cuối dãy hình thành nên địa danh Sông Mao (Bình thuận). Về địa danh này mình có nêu trong bài "Champa vài dòng lạm bàn", nay có dịp ghi nhắc lại vài dòng.

"Sông" Mao, thực ra là Ma-O khi đọc đa âm, là một địa danh Cham thuộc Panrik (Phan Rí), trước đây vẫn còn làng Cham sinh sống ở đây.

[Ma-O] / Mao được hình thành từ tên [Pa auk], phía cuối dãy Tanang này sinh ra một dòng suối được người Cham đặt tên là Craoh Pa auk (Suối đá trắng, đá dưới suối này có màu trắng), dòng suối này bắt nguồn từ dưới chân dãy Tanang và đổ vào dòng Krong Biuh (sông Luỹ) thuộc Panrik (Phan rí).

phía cuối dòng này hình thành một đồng bằng [Hamu Pa-auk] (Huma Pa-auk) đồng bằng Sông Ma-o, ngày nay tập trung đông nhóm cư dân gốc Hoa (cùng nhóm với Hoa Chợ lớn), người Cham vẫn hay gọi là Nùng sông Ma-o.

Với quy luật biến âm từ [Pa-auk] (đọc như Pa-Ó): Pa --> Ma; Auk --> Ó để trở thành Ma-Ó --> Ma-O rồi từ đa âm tiết thành đơn âm mà thành Mao như ngày nay là lẽ hiển nhiên.

Ngày nay địa danh hành chính mới có liên quan tới Pa-auk này còn có "Khu bảo tồn quốc gia Sông Mao".