Từ [Krong Pha] cho đến [Sông Pha]

Từ [Krong Pha] cho đến [Sông Pha]

[Sông Pha] là địa danh thuộc huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận, là một phụ lưu của con Sông Cái nơi đầu nguồn. [Sông Pha] khởi nguồn bởi các suối phía Tây của núi Vàng gọi là [Cek Mâh] giáp ranh với huyện Đơn Dương tỉnh Lâm Đồng. Tập trung đông người Raglai sinh sống.

Địa danh này đặt theo tục danh địa phương  [Krong Pha]  /krɔ:ŋ fa:/.

[Sông Pha] còn có các tục danh khác như  [Sông Gòn], [Sông Ông]. Với,

[Sông Gòn] có nguồn gốc từ [Krong Agaol]  /krɔ:ŋ a-ɡ͡ɣɔ:l/, khi dòng sông này đi qua Làng Gòn tức [Palei Agaol] trong đó [Agaol] có nghĩa là “cây” bông gòn, làng nằm ngay chân đèo Sông Pha vốn nơi đây đầy cây bông gòn giờ đã thành cổ thụ to lớn.

Khi qua khỏi Làng Gòn, con sông này mang tên [Sông Ông], về nguồn gốc tên địa danh này nó liên quan đến vị vua Po Klong Garai, mà ta biết từ khu vực [Mbuen Hala] (Đồi Trầu) cho đến [Sông Pha] cửa ngõ để tiến lên [Dran] vốn thuộc [Bal Hanguw] phía bên hữu ngạn của [Krong praong] (Sông Cái) là khu vực tập trung đông đúc cộng đồng dân Champa sinh sống, trong đó có Palei Caklaing vốn là ngôi làng của vị vua Po Klong Garai sinh ra với cái tên [Po Ong] (JaTol) là tục danh của vị vua này. [Sông Ông] đã được đặt tên theo tên tục danh của vị vua Po klong Garai, là khu vực mà trước đây mà vị vua cùng bạn bè lui tới chăn bò hay đi buôn trầu.

[Sông Pha] nay đã trở thành tên địa danh hành chính có gốc từ [Krong Pha], đồng thời còn có các tục danh thường gọi của người dân nơi đây mà tên gọi của nó chứa đựng các câu chuyện lịch sử thú vị của vùng đất.